Vertaling "Restricted Drivers"

[Jan Claeys]

Op zaterdag 07-07-2007 om 18:47 uur [tijdzone +0200], schreef Mathijs
Tieleman:
> Jan Claeys schreef: 
> > Dingen als "_Disable Firmware" vertaal je best als "Firmware
> > _deactiveren" ipv als "_Deactiveren Firmware".
> > (En 2 hoofdletters is sowieso fout in het Nederlands!)
  
> Ik ben het niet eens dat 2 hoofdletters fout is. Hoofdletter gebruik
> als layout technische ondersteuning om buitenlandse termen te
> benadrukken, geeft een betere leesbaarheid.

Zoals Martijn zei: hoofdlettergebruik in titels verschilt tussen het
Engels en het Nederlands.


> Over de volgorde kun je discussieren. Gewoonlijk begin je in het
> Nederlands met het werkwoord en niet met het zelfstandig naamwoord.

Volgens mij zeg je normaal/meestal "thuis werken", "(een) probleem
bespreken", "auto's wassen", terwijl dat in het Engels "work at home",
"(to) discuss a problem" en "(to) wash cars" is?


> > I.p.v. "stuurprogramma's met beperkte ondersteuning" gebruik je
> > misschien best "beperkt ondersteunde stuurprogramma's" (dat is op zich
> > al meer dan lang genoeg).
> >   
> DIt voorstel zag ik al in het origineel maar is Nederlands technisch
> niet goed.
> 
> Wat je zegt met "beperkt ondersteunde stuurprogramma's"  is dat het
> stuurprogramma beperkingen kent. Dat is niet het geval. Het is een
> stuurprogramma waarin je beperkt bent in de gebruiksvoorwaarden die
> meegeleverd zijn, juist niet in de functionaliteit. Daarnaast is de
> 'e' aan het einde van ondersteunde foutief, het zou 'ondersteunend'
> moeten zijn. Restricted betekent in het Engels bijna altijd beperkend
> in randvoorwaarden, wat ook hier bedoeld is en dus begrijpelijk is
> voor alle Engelstaligen. Er is geen ontkomen aan om dit in een langere
> zin te vertalen. Wij hebben geen Nederlands alternatief.

Zoals Martijn al uitlegt is het de ondersteuning door de
Ubuntu-gemeenschap en Canonical die beperkt is bij deze
stuurprogramma's.  Het is uiteraard geen letterlijke vertaling van het
Engels, maar een letterlijke vertaling zou veel minder duidelijk zijn
(of veel te lang worden).


> > "Proprietary" vertaal je in veel gevallen best door "gesloten" of
> > "niet-open" o.i.d.  (En "fabrikant eigen" in 2 woorden is gewoon fout
> > Nederlands natuurlijk.)
> >   
> Proprietary is alweer een woord zonder een goed alternatief in het
> Nederlands, echter, gesloten c.q. niet-open zegt niet waarvoor
> Proprietary bedoeld is. 

>From Jargon File (4.4.4, 14 Aug 2003) [jargon]:

  proprietary
   adj.
  
     1. In {marketroid}-speak, superior; implies a product imbued with
     exclusive magic by the unmatched brilliance of the company's own
     hardware or software designers.
  
     2. In the language of hackers and users, inferior; implies a product
     not conforming to open-systems standards, and thus one that puts the
     customer at the mercy of a vendor able to gouge freely on service and
     upgrade charges after the initial sale has locked the customer in.
     Often used in the phrase "proprietary crap".
  
     3. Synonym for closed-source or non-free, e.g. software issued
     without license rights permitting the public to independently review,
     develop and redistribute it.
  
     Proprietary software should be distinguished from commercial
     software. It is possible for software to be commercial (that is,
     intended to make a profit for the producers) without being
     proprietary. The reverse is also possible, for example in binary-only
     freeware.



> Het SMB protocol is een proprietary protocol, echter vrij in gebruik.
> Het is dus niet gesloten.

Microsoft heeft daar onlangs toch iets anders over beweerd hoor (iets
over > 100 octrooien of zo).


> Een betere vertaling dan 'fabrikant eigen' ( wat overigens gewoon uit
> 2 woorden bestaat en niet aaneengelsoten is, eigen is nl. een
> bijvoegelijk naamwoord. Het zegt iets over de fabrikant. Het is niet
> iets anders als je spreekt over 'genoegen' of 'ongenoegen', daarin is
> on wel degelijk onderdeel van het woord, maar is het ook geen bijv.
> naamw.) is vast mogelijk. Ik hoop op voorstellen.

Samengestelde woorden zijn in het Nederlands altijd ofwel aan elkaar
geschreven, ofwel met een koppelteken "gekoppeld", er kunnen nooit
spaties tussen staan.

En bijvoeglijke naamwoorden staan in het Nederlands overigens voor het
zelfstandig naamwoord (in dit geval is dat "protocol"), niet erna.  Het
bijvoeglijk naamwoord is met andere woorden "fabrikant-eigen", waarbij
"fabrikant" de betekenis van "eigen" verduidelijkt (bij een relatie
zn./bn. zou dat net omgekeerd moeten zijn).


> Dus mocht je een beter alternatief hebben, graag. Wellicht heeft een
> ander pakket het reeds beter vertaald. Ik ben met je eens dat het niet
> ideaal is, maar  'gesloten', danwel 'niet-open' is een onjuiste
> vertaling. Je kunt het nl. ook niet meer terug vertalen.

Letterlijk terugvertalen hoeft ook helemaal niet te kunnen.  Dat zou ook
enkel mogelijk zijn als er in 2 richtingen een 1-op-1 vertaling is
tussen de woorden in de 2 talen en in dat geval zouden we gewoon een
automatische computervertaling kunnen doen.


> > "Geïnstalleerd" is met een deelteken.
> >   
> Dat zou kunnen. Ben de draad in leestekens kwijt na alle wijzigingen.

Er is nauwelijks iets gewijzigd aan de regels voor het gebruik van het
deelteken, en al helemaal niets als het gaat om voorvoegsels zoals
'ge-'.


> Ik maak me zorgen over de kwaliteit van de vertalingen.

Ik ook, soms.


> Ik wil niemand daarin persoonlijk aanvallen of beledigen. Uit
> interesse heb ik mijn Ubuntu een keer in het Nederlands opgestart en
> ik ben er niet vrolijk van geworden.

Als je echt iets wil doen aan het vertalen raad ik je aan om permanent
in het Nederlands te werken.


> Zowel mijn Nederlands als mijn Engels is behoorlijk goed (voor mijn
> werk spreek ik ongeveer 4 uur per dag Engels met Engelsen). 

<pissing-contest>
Wel, ik heb de eerste prijs gehaald voor Nederlands op school, en won in
het eerste middelbaar al de ABN-quiz die traditioneel op school
georganiseerd werd (wat betekent dat ik beter was dan de leraren
Nederlands die meededen!).  Daarnaast ben ik bijna elke dag uren in het
Engels bezig.
</pissing-contest>


> Maar om er nog een paar te noemen; 'Control Panel' door
> 'Controlepaneel'. Controlepaneel heeft in het Nederlands een geheel
> andere betekenis dan Control Panel in het Engels.

Ubuntu (met GNOME) heeft toch geen "control panel"?
(Balaam geeft overigens een goed alternatief voor de vertaling daarvan.)


> Ik zie ook regelmatig dat 'Please' vertaald wordt. Please is een
> beleefdheidsvorm die wij niet kennen en ook niet zullen vertalen,
> zeker niet door 'aub', wat juist in het Nederlands nadruk legt op de
> belangrijkheid, niet op beleefdheid.

Klopt, dat is iets waar op gelet moet worden.


> 'Zeuren' dat het beter kan en niets doen is goedkoop en draagt niets
> bij. 
> 
> Derhalve heb ik wat bijdragen ingeleverd

Bedankt voor je bijdragen, maar als je wil meewerken zal je toch echt
ook de kritiek en bijdragen van anderen moeten leren aanvaarden en
appreciëren.  Lid zijn van het vertaalteam betekent namelijk dat je
binnen een team, bestaande uit meerdere mensen, moet samenwerken, en
niet meteen met verwijten moet gaan strooien telkens iemand het niet met
je eens is.


>  en zou graag een discussie starten om te komen tot een lijst met
> standaard vertalingen, zodat de kwaliteit verbetert. 
> Lijkt dit een idee, of heb ik op teveel tenen getrapt?

Je bent niet de eerste met dat idee, en er bestaan ook al dergelijke
lijsten, maar ze zijn vaak niet of te weinig gecoördineerd tussen
verschillende projecten, en worden ook niet altijd vaak genoeg
bijgewerkt.


-- 
Jan Claeys